Nawigacja

Turystyka
TRASY TURYSTYCZNE
Szlaki piesze:
  • Czarny – Błonie - Gryżyna - Grabin - Nietkowice (ok. 23 km),
  • Niebieski – Szklarka Radnicka - Jezioro Głębokie koło Bytnicy (ok. 6 km),
  • Niebieski – Boryszyn - Nietkowice (poza Parkiem),
Szlaki rowerowe:
  • Czerwony – Grabin - Podła Góra (ok. 7 km),
  • Niebieski – Szklarka Radnicka - Będów - Nietkowice (ok. 7 km),
  • Niebieski – Gryżyna - Zawisze (ok. 5 km),
  • Zielony – Międzylesie - Podła Góra - Zawisze - Węgrzynice (ok. 7 km),
Ścieżki edukacyjne:
  • Ścieżka edukacyjna "Gryżyńskie Uroczyska" – okolice Jeziora Gryżyńskiego (ok. 7 km),

 


 

ŚCIEŻKA PRZYRODNICZO-LEŚNA

Długość trasy: 7,5 km
Czas wędrówki: ok. 3,5 godz.
Początek i koniec ścieżki: Ośrodek wypoczynkowy „Gryżyna” w Gryżynie

Trasa ścieżki oznakowana jest w terenie zielonym listkiem na białym tle.

W przepięknym krajobrazie północnej części parku wytyczono ścieżkę przyrodniczą o długości 7,5 km, proponując na niej 10 tematycznie zróżnicowanych stanowisk, oznaczonych poglądowo tablicami, które zawierają bogaty ładunek informacji dotyczących przyrody parku oraz gospodarki leśnej.

Zapraszając na ścieżkę życzymy wielu spotkań z mieszkańcami leśnych ostępów oraz poznania ciekawej i rzadkiej flory.
  • Ośrodek wypoczynkowy "Gryżyna" w Gryżynie

Wędrówkę po ścieżce zaczynamy przed bramą ośrodka, który zbudowano na płn. brzegu jez. Kałek. Po zapoznaniu się z mapą parku idziemy w kierunku zachodnim, za znakami zielonego liścia buka.
Po drodze obserwujemy:
- ponad 125-letni bór sosnowy o skąpym runie,
- odnowione sztucznie (przez nasadzenie) gatunkiem liściastym i ogrodzone, dla zabezpieczenia przed szkodami od zwierzyny,
- gniazdo w drzewostanie użytkowanym rębnią gniazdową,
- w wąwozie, którym schodzimy nad Gryżynkę sosny ze śladami dawnego żywicowania.

  • Młyn Strzelnik

Dochodząc do Gryżynki zwracamy uwagę (po lewej stronie, przy ruinach pieca chlebowego) na okazały egzemplarz bluszczu pospolitego, wspinającego się po dębie za pomocą czepnych korzeni przybyszowych. Kładką przechodzimy przez Gryżynkę, dochodzimy do polany, na której spotykamy: - ruiny młyna wodnego i 2 młyńskie koła,
- okazałe dęby szypułkowe,
- tawlinę jarzębolistną - gatunek pochodzenia syberyjskiego,
- pióropusznika strusiego – okazałą paproć o charakterystycznych liściach zarodnionośnych. Tu rynna rzeki ma zaledwie 40 m szerokości.

  • Wąwozy

Uznane za użytek ekologiczny, przez wielu uważane są za najpiękniejsze wąwozy w Parku. Wysokie i strome (o nachyleniu do 60 stopni i wys. względnej ok. 30 m) zbocza powstały na skutek działalności wód płynących po ustąpieniu lodowca. Porośnięte 130-letnimi bukami są szczególnie piękne jesienią. Liczne w drzewach dziuple - „dzieło” dzięciołów czarnych - chętnie zajmowane są przez: wiewiórki, puszczyki, gołębie siniaki oraz inne dziuplaki. Dnem wąwozów sączy się woda, która uchodzi do pobliskiej Gryżynki.

  • Gryżyńskie źródła

U podnóża stromych zboczy rynny Gryżyny występują liczne (ok.150!) źródła i wysięki wody. Podziemna woda spływa po warstwach gliny morenowej, dlatego zwane są one źródłami warstwowymi. Po prawej stronie naszą uwagę zwraca „wybrzuszenie-narośl” na brzozie. Jest to tzw. czeczota wywołana przerostem tkanki drzewnej w miejscu zniekształcenia pnia przez występowanie licznych pączków śpiących. Ten kawałek drewna jest bardzo cennym materiałem stolarskim wykorzystywanym do produkcji okleiny.

  • Torfowisko niskie

torfowisko_uz_ekol__zurawinowe_bagno
Użytek ekologiczny Żurawinowe Bagno, torfowisko

Jedno z wielu zagłębień w dnie rynny wypełnione torfem - masą organiczno-mineralną, powstałą w wieloletnim procesie torfienia, tzn. biochemicznego przetworzenia obumarłej roślinności torfowiskowej przy nadmiernym uwilgotnieniu i małym dostępie tlenu. W kilku miejscach max grubość torfu sięga 16 m. Zasobne w składniki odżywcze i żyzne torfowisko niskie zasilane jest wodami przepływowymi - w odróżnieniu od ubogiego w składniki pokarmowe, powstającego w bezodpływowych zagłębieniach i zasilanego jedynie wodami opadowymi torfowiska wysokiego. Na terenie Parku udokumentowano 17 torfowisk o łącznej powierzchni 305,7 ha, pod 10 stwierdzono bogate złoża gytii - osadów mułowych, powstających z rozkładających się obumarłych drobnych organizmów roślinnych i zwierzęcych w warunkach beztlenowych. W tej miąższości torfu i gytii zawartych jest objętościowo 2 razy więcej wody, niż posiada jez. Jelito, największy akwen w Parku (o pow. ok. 50 ha i max głęb.36,3 m), co stanowi 70-90% wody Parku.

  • Kemowy próg

Jest to piaszczysty pagórek, położony w dnie rynny, gdzie tworzy swoisty próg dla płynącej rzeki Gryżyny. Przed wejściem na kemowy próg przechodzimy przez mostek nad strumieniem przelewającym się przez bobrową tamę. Niedawno zwierzęta spiętrzyły tu wodę, tworząc staw, który zabezpiecza ich nory wybudowane w zboczu rynny i kemowym progu. Idąc dalej dochodzimy do kolejnego torfowiska – zarośnięte i znacznie podtopione, chętnie odwiedzane jest przez żurawie.

  • Młyn Zaskórz (ruiny)

ruiny młyna
Ruiny młyna

Zbudowany w zwężeniu rynny był trzecią zaporą na rzece. Tu znajduje się też drugi próg kemowy, który na pewno ułatwił budowę młyna. Rynna ma w tym miejscu zaledwie 50 m szerokości. Na płn. i płd. dolina osiąga 150-250 m i wypełniona jest torfowiskami. Idąc dalej wąskim, głębokim wąwozem, wychodzimy na grzbiet południkowego wału.

  • Wał w rynnie

To wypiętrzenie terenu ma charakter ostańca sandrowego typu kemowego, który w kulminacji osiąga wys. 89,1 m n.p.m. Powstał on na skutek wypełnienia szczeliny w lądolodzie materiałem fluwoglacjalnym. Dzieli on rynnę Gryżyńską na zachodnią odnogę wykorzystaną przez rzekę Gryżyński Potok i odnogę środkową, w której znajduje się jez. Kałek i staw Bartno. Piaszczyste zbocza wału porasta wysokopienny bór sosnowy.

  • Staw Bartno

stawy w rynnie
Stawy w rynnie

Lustro wody stawu położone jest ok. 23 m niżej od drogi na wale, którą wędrowaliśmy. Staw zasilają wody podziemne i ciek doprowadzający wodę z jez. Kałek (kanał łączący oba zbiorniki wykorzystują bobry jako drogę komunikacyjną między jeziorem, a stawami). Bartno jest jednym z 12 stawów rybnych na terenie parku, które zajmują łącznie pow. 109 ha. W strefie przybrzeżnej dominuje sitowie jeziorne, pałka wąskolistna i trzcina pospolita. Na tafli wody zakwita latem piękny grzybień biały. Nad stawami zaobserwować można m.in.: gągoła, czernicę, cyraneczkę, kormorana, perkozka, żurawia, a z drapieżników: błotniaka stawowego, kanię rudą i bielika.

Czasem nad powierzchnią wody przeleci pięknie, ubarwiony, szmaragdowy zimorodek. Szczególnie nad Bartnem widoczne są ślady bytowania bobrów. Liczne zgryzy, powalone drzewa świadczą o liczebności populacji tego gatunku. W wysokich brzegach stawu kopią nory uszkadzając często kominami wentylacyjnymi drogę, po której wiedzie nasza ścieżka Na terenach bagnistych bobry budują tamy i żeremia, a w terenie pagórkowatym korzystają z nor ziemnych.

Idąc dalej leśną drogą dostrzegamy dorodne wiązy, jawory, dęby, buki, świerki i wyniosłe jałowce oraz najgrubszą w Parku sosnę o obwodzie pierśnicowym (na wysokości 1,3 m) ok. 3 m.

  • Jezioro Kałek (Gryżyńskie, Wapienne)

Ma powierzchnię 23,7 ha i max głębokość 23,8 m. Zajmuje ono zagłębienie w dnie rynny glacjalnej, utworzone przez wytopienie się bryły martwego lodu, otaczają go sandrowe pagórki o wysokości do 35 m. W słoneczny, bezchmurny dzień woda w jez. Kałek przybiera barwę szmaragdową.

Kończąc wędrówkę po ścieżce dochodzimy do punktu wyjścia przy OW „Gryżyna”. Stąd do pałacu w Gryżynie prowadzi pomnikowa aleja dębów szypułkowych z 200-letnią metryką i obwodami pni 200-400 cm.