Park krajobrazowy to jedna z dziesięciu form ochrony przyrody w naszym kraju. Najstarszy w Polsce – Suwalski PK powstał w 1976 roku. W 2013 roku na terenie Polski znajdowały się 122 parki krajobrazowe o łącznej powierzchni 2,61 mln ha, co stanowi 8,4% powierzchni Polski. Na terenie województwa lubuskiego istnieje 8 parków krajobrazowych. Jednym z nich jest utworzony w 1986 roku „…w celu zachowania dla nauki i wypoczynku ludności terenów o najwyższych walorach przyrodniczych, historycznych i kulturowych…” Pszczewski Park Krajobrazowy. Położony jest on we wschodniej części województwa lubuskiego i w zachodniej części województwa wielkopolskiego. Jego powierzchnia wraz z otuliną wynosi ponad 45 tys. hektarów. Park tworzą dwa kompleksy: pierwszy – większy – obejmuje obszar jezior rynnowych od Lubikowa i Rokitna na północy po Trzciel na południu oraz fragment rzeki Obry; drugi zaś rozciąga się wokół rzeki Kamionki od wsi Kamionna po Lewice. Obszar Pszczewskiego PK posiada wiele walorów turystycznych. Ze względu na ciekawa rzeźbę, która jest pozostałością działalności ostatniego ze zlodowaceń, spotkać tu można m.in. wzniesienia moreny czołowej, kemy i ozy. Ponad 60% powierzchni Parku porastają lasy. Szczególnie wartościowe pod względem przyrodniczym są ich fragmenty w dolinie rzeki Kamionki. Bogactwo jezior, wraz z największym i najgłębszym – Lubikowskim – stanowi charakterystyczny element krajobrazu Pszczewskiego PK. Na jego terenie występują zabytki kultury materialnej i inne obiekty architektoniczne zlokalizowane w okolicznych miejscowościach.

Kapliczka w okolicach RokitnaRozpoczął się czas, kiedy coraz chętniej spędzamy wolne chwile na łonie natury. Sprzyjająca aura zachęca do aktywnego wypoczynku. Jednak niekiedy brakuje nam pomysłu, gdzie i jak spędzić wolny czas ? Ci, którzy zechcą odwiedzić nasz Park, mogą zaplanować wycieczkę pieszą lub rowerową po wytyczonych szlakach na terenie parku i jego otuliny. Ponieważ nie sposób opisać wszystkie atrakcje w jednym artykule, zaproponuję zwiedzanie najciekawszych miejsc na odcinku od Rokitna po Trzciel. Wybierając szlak czerwony rowerowy, a dalej zielony polecę m.in. kilka miejsc wartych uwagi. Zacznijmy od Sanktuarium Matki Bożej Rokitniańskiej – bazyliki mniejszej w Rokitnie. W centralnym miejscu ołtarza głównego w znajduje się cudowny, słynący łaskami obraz Matki Bożej Cierpliwie Słuchającej. Przy sanktuarium mieszczą się ogrody rokitniańskie, miejsca spokoju i kontemplacji. Do sanktuarium przez cały rok przybywają pielgrzymi z całej Polski. Kolejnym punktem jest położona wśród drzew na niewielkim wzniesieniu przy drodze z Rokitna do Lubikowa XVII-wieczna kapliczka, pw. Matki Bożej Częstochowskiej. W Lubikowie warto rozkoszować się wyjątkowo czystą wodą tutejszego jeziora.

Ośrodek Edukacji Przyrodniczej w PszczewieUdając się dalej zielonym szlakiem na południe, mijamy jeziora: Czarne, Białe i Stołuńskie. Przemierzając obszar parku wielokrotnie natrafimy na malownicze kapliczki, które przykuwają naszą uwagę. Stanowią one charakterystyczny element małej architektury. Zazwyczaj zlokalizowano je na skrzyżowaniach szlaków polnych i przy głównych drogach. Udając się ze Stołunia w kierunku południowym, docieramy do miejscowości Szarcz. Stąd kierujemy się do Pszczewa. Tuż przy wjeździe do miejscowości, po lewej stronie drogi, znajduje się Ośrodek Edukacji Przyrodniczej i biuro Pszczewskiego PK. Wokół i w środku budynku, mieszczą się ciekawe przyrodnicze ekspozycje. Opuszczamy OEP, podążając w kierunku centrum Pszczewa. Po drodze mijamy jezioro Szarcz, doskonałe miejsce dla tych, którzy pragną aktywnego wypoczynku nad wodą. Między miejscową szkołą, a barokową plebanią, w miejscu średniowiecznego grodziska, zwanego Górą Wieżową mieści się punkt widokowy, z którego możemy podziwiać okolicę. Nieco dalej znajduje się późnorenesansowy kościół pw. św. Marii Magdaleny z cennym obrazem Matki Boskiej wśród Aniołów. Od miejscowego kościoła do rynku dzieli nas tylko 200 m. Między zwartą zabudową wyróżnia się drewniano-szachulcowa chata, w której mieści się muzeum regionalne „Dom Szewca”.

Fragment Trzcielskiej Pozycji PrzesłaniaPodejmując dalszą drogę, kierujemy się zielonym szlakiem na południe. Po wschodniej stronie jeziora Chłop mijamy najwyższe wzniesienie w okolicy Pszczew – Górę Wysoką wznoszącą się na 101m n.p.m.. Leśnymi drogami kierujemy się do Silnej Nowej, mijając po drodze jezioro Trzy Tonie. Docieramy do drogi asfaltowej prowadzącej do Rybojad. Podróżując, przecinamy Obrę. Niedaleko przy leśnej drodze w kierunku Sierczynka zobaczyć można pozostałość umocnienia po II wojnie światowej – fragment Trzcielskiej Pozycji Przesłania. Kierując się do Trzciela mijamy wieś Rybojady. Po paru kilometrach docieramy do Trzciela – miasteczka położonego nad Obrą, między jeziorami Młyńskim i Konin. Jeden z najciekawszych zabytków stanowi dawny układ urbanistyczny miasta – zespół kalenicowych domów małomiasteczkowych o konstrukcji szachulcowej z połowy XIX i XX wieku. Na uwagę zasługuje również kościół św. Wojciecha, którego istnienie pierwsze wzmianki odnotowały w 1510 roku. Przez centrum Trzciela przepływa rzeka Obra. Stanowi ona główny odcinek Lubuskiego Szlaku Wodnego, jednego z najpopularniejszych szlaków kajakowych w Polsce. Tutaj możemy zakończyć naszą długą wycieczkę, a rower zamienić na inny środek lokomocji – kajak – którym wyruszymy wodnym szlakiem w nieznane.

 

Ewa Gąsior-Fryza

Specjalista w Pszczewskim Parku Krajobrazowym