Borowik szlachetnyKlimatowi panującemu w naszym kraju zawdzięczamy różnorodność pór roku. Jedną z nich jest jesień, charakteryzująca się umiarkowanymi temperaturami powietrza (średnia dobowa temperatura waha się pomiędzy 15 a 5 stopni Celsjusza) oraz dużymi w skali roku opadami  atmosferycznymi. Jesień astronomiczna rozpoczyna się w momencie równonocy jesiennej i  trwa do momentu przesilenia zimowego – w okresie pomiędzy 23 września a 22 grudnia.  Wówczas dzienna pora dnia jest krótsza od nocnej, a z każdą kolejną dobą dnia ubywa. W świecie zwierząt jesień jest okresem gromadzenia zapasów przed zimą. Kluczową sprawą jest też znalezienie odpowiedniej kryjówki. W zależności od gatunku mogą nimi być głębokie nory, podziemne kryjówki lub dziuple.  

Jesienne migracje ptakówJesień jest niezwykle różnorodna i inaczej prezentuje się w lesie, czy też na łące. Pola coraz bardziej pustoszeją, a w ich krajobraz wpisują się żerujące stada kawek, wron i gawronów. Szpaki, zięby, drozdy, skowronki szykują się do odlotu na południe i zachód Europy. Pod koniec sierpnia bociany zbierają się w sejmiki by rozpocząć swą wędrówkę do północnej a nawet południowej Afryki.  Ślimak winniczek już w październiku zagrzebuje się w ziemi chowając się w swoim „domku” – muszli, którego wejście zakleja śluzem, pozostawiając jedynie maleńki otwór do oddychania. Zwija się potem coraz głębiej w muszli, tworząc kolejno drugą, trzecią i czwartą ściankę z twardniejącego śluzu, a następnie  zasypia na pół roku. 

Jesień w łagowsko sulęcińskim parku krajobrazowymJesienią za horyzontem słychać odgłosy rykowiska jeleni. W lasach tętni intensywnie życie i panuje obfitość wszelkiego dobra. U stóp owocujących buków i dębów rosną grzyby,  a także dojrzewają borówki, jeżyny i żurawiny. Nie są to jedyne skarby lasów i parków. Drzewa i krzewy obdarzają nas orzechami, żołędziami, kasztanami, z których często wykonujemy różne figurki i dekoracje. Można również zaobserwować zwinnie pracujące wiewiórki gromadzące zapasy na zimę, kwitnący gdzieniegdzie bluszcz i wrzos.  Jesienne słońce sprzyja także pająkom. W drugiej połowie września, pośród lekkich mgiełek, zauważamy snujące się „nitki babiego lata”.

Liść dębu jesieniąJesienią budzi zachwyt cała paleta barw liści. Najbardziej kolorowy okres w roku to październik. Opadające liście możemy zbierać do szkolnego albumu lub zielnika. W sierpniu kolor liści zaczyna ulegać zmianie. Nie są już tak zielone, zmiana ubarwienia najszybciej zaczyna postępować wraz z nadejściem września. Chlorofil zawarty w liściach ulega rozpadowi, przez co drzewa zaczynają wytwarzać barwniki – antocyjany, sprawiające, że kolor liści  zmienia się. Najpierw zieleń przechodzi w żółć, następnie w pomarańcz i czerwień, aż wreszcie w brąz i wówczas liście opadają. To jak szybko zmienia się ich barwa, uzależnione jest od pogody. Niskie temperatury, jednak powyżej zera, przy pochmurnym niebie i opadach, przyspieszają zmianę barwy na czerwoną. Jeśli jest słonecznie, sucho
i chłodno, lecz nie mroźno, kolor liści zmienia się wolniej. Jesień to idealna pora dla fotografów.

 

Dawid Karzólewski

Główny Specjalista w Łagowsko-Sulęcińskim
i Gryżyńskim Parku Krajobrazowym