Gorzowski Park Krajobrazowy

Park w pigułce

Doceniając nadzwyczajne bogactwo przyrody ożywionej i nieożywionej, wartości historyczne i dziedzictwo kulturowe obszaru Puszczy Gorzowskiej, staraniem zespołu lubuskich naukowców - przyrodników,
w październiku 1991 roku Wojewoda Gorzowski powołał do istnienia Barlinecko-Gorzowski Park Krajobrazowy. Swój obecny zasięg uzyskał dopiero w 1996 roku, kiedy swoimi granicami objął malowniczą dolinę rzeki Płoni.

Co nas wyróżnia?

Cechą wyróżniającą Park są przede wszystkim dwa odmienne od siebie obszary pod względem krajobrazowym
i przyrodniczym. Południową część Parku obejmuje Puszcza Gorzowska. To rozległy i lekko falisty sandr, charakteryzujący się bardziej suchym i piaszczystym podłożem. Krajobraz tworzą rozległe bory sosnowe, południkowo poprzecinane krótkimi, lecz bystrymi rzeczkami: Santoczną, Pełczem i Kłodawką. Wraz z długimi, wąskimi jeziorami rynnowymi jak Okunie, Lubie, Chłop czy Mrowinko, tworzą interesujący i tajemniczy krajobraz ciągów wodnych, zacienionych lasem. Na wilgotniejszych siedliskach oraz w dolinach rzek wykształciły się buczyny urozmaicone olsami, łęgami i licznymi torfowiskami. W północnej części Parku leży Źródliskowa Dolina Płoni. Cechuje się licznymi pagórkami i źródełkami, które przez wieki wyżłobiły w gliniastym podłożu moreny dennej malownicze, głębokie wąwozy, odsłaniając przy tym unikalne na Pomorzu skałki zlepieńcowe. Stąd też strumyki zasilają rzekę Płonię, meandrującą w szerokiej dolinie, już od dawna użytkowanej rolniczo. Żyzna gleba i znaczna wilgotność tworzy doskonałe siedlisko zarówno dla upraw, jak też prawidłowego wzrostu lasów mieszanych.

Świat roślin i zwierząt w Parku.

Urozmaicona rzeźba terenu i bogactwo siedlisk jest miejscem występowania przeróżnych, interesujących gatunków zwierząt i roślin. Na obrzeżach zarastających jezior w bezodpływowych obniżeniach terenu, na glebach torfowych, rosną bory bagienne. Obok sosny, brzozy omszonej i widłaka jałowcowatego często spotkać można chronioną, trującą roślinę-bagno zwyczajne. Niebywale interesujące są również podwodne łąki, prześwitujące przez toń jeziora. Utworzone są m.in. przez ramienice, jezierzę morską i zdrojka, jedynego podwodnego gatunek mchu. Wysoka czystość wód stwarza dogodne warunki rozwoju wielogatunkowej faunie. Obserwacje takich zwierząt jak: bobry, wydry, zimorodki, gągoły, nurogęsi, zaskrońce, pstrągi, szczupaki, liny, czy okonie nie należą do rzadkości. W odsłoniętych miejscach, na mocno nasłonecznionych zboczach tworzą się murawy kserotermiczne z chronioną kocanką piaskową, macierzanką czy rozchodnikiem olbrzymim. Występujące
w Parku torfowiska są doskonałym siedliskiem dla roślin kwasolubnych. Na ich powierzchni tworzy się mszar, utworzony przez torfowce. Towarzyszy im owadożerna rosiczka, wełnianka wąskolistna czy żurawina błotna. Na obszarach źródliskowych wykształciły się zbiorowiska roślin zwane olsami źródliskowymi. Wokół odsłoniętych szyi korzeniowych olsz tworzą się „wyspy” i „ruszty” pokryte roślinnością tj: śledziennica skrętolistna, rzeżucha gorzka, przytulia błotna oraz wieloma gatunkami mchów. Na stromych zboczach spotkamy kwaśne buczyny niżowe, z panującym bukiem i ubogim runem, w którym rosną mchy, jastrzębce i krzewinki jagodzin. Na terenach nizinnych i lekko pofałdowanych rosną żyzne buczyny pomorskie. W runie niewiele jest mchów, dominują natomiast takie gatunki jak zawilec gajowy, konwalijka dwulistna, kokorycz pusta, czy perłówka jednokwiatowa. Na obszarze Parku znajduje się również 5 rezerwatów przyrody, których celem jest ochrona najcenniejszych zbiorowisk roślin i siedlisk zwierząt.

Dziedzictwo kulturowe

Zadaniem parku krajobrazowego jest nie tylko ochrona przyrody, ale również ściśle z nią związanych zasobów kultury materialnej. W BGPK są to zarówno pojedyncze interesujące obiekty np. młyny lub całe założenia parkowo – pałacowe oraz wsie, których układy przestrzenne zachowały się do dzisiaj. W dolinie rzeki Płoni, gdzie z uwagi na dobre gleby rozwijało się rolnictwo, założenia parkowo – pałacowe informują o sposobie gospodarowania, powiązaniach rodzinnych, kulturze, bogactwie dawnych właścicieli. Mimo, że od wielu lat nie są odnawiane, to jednak zarówno budynki folwarczne, jak i brukowane drogi, kościoły, cmentarze i pałace jeszcze dziś zadziwiają swoim układem przestrzennym, dbałością o funkcjonalność i detale architektoniczne. Podziwiać je można m.in. w miejscowościach: Danków, Równo, Janowo. W Puszczy Gorzowskiej powstawały rozległe wsie, zajmujące się eksploatacją lasu i hutnictwem szkła np. Okunie, Moczydło, Łośno czy Santoczno. Innym rozdziałem historii, niestety już prawie zapomnianym, są młyny wodne. O ich liczbie świadczą progi na rzekach
i schowane w gęstwinie roślinności ruiny. Dobrze zachowanym obiektem znajdującym się w Barlinku, jest „Młyn – Papiernia” nad rzeką Płonią.

Kontakt

Wyślij e-mail
* Pole wymagane
Adres:
Lipy 37
66-415 Kłodawa
E-mail:
Ten adres pocztowy jest chroniony przed spamowaniem. Aby go zobaczyć, konieczne jest włączenie w przeglądarce obsługi JavaScript.
Faks:
95 - 782-20-15
Telefon komórkowy:
880 242 947

Formy ochrony przyrody
Rezerwaty na terenie Barlinecko-Gorzowskiego Parku Krajobrazowego:
  • „Dębina” - 12,18 ha woj. lubuskie gm. Kłodawa.
    Cel ochrony: zachowanie ze względów naukowych i dydaktycznych grądu środkowoeuropejskiego.
  • „Rzeka Przyłężek” - 35,08 ha woj. lubuskie gm. Kłodawa
    Cel ochrony: zachowanie ze względów naukowych, dydaktycznych i krajobrazowych fragmentu rzeki Przyłężek, nadbrzeżnych skarp i otaczających rzekę drzewostanów, tworzących układ przyrodniczy będący doskonałym siedliskiem dla występujących w rzece ryb łososiowatych.
  • „Wilanów” - 67,16 ha woj. lubuskie gm. Strzelce
    Cel ochrony: zachowanie ze względów dydaktycznych i naukowych fragmentu lasu mieszanego pochodzenia naturalnego z udziałem buka na krańcowym stanowisku gromadnego zasięgu z charakterystycznym, bogatym runem.
  • „Markowe Błota” - 98,8023 ha woj. zachodniopomorskie gm. Barlinek
    Cel Ochrony: zachowanie mozaiki ekosystemów leśnych oraz bagien z typową dla nich florą i fauną.
  • „Skalisty Jar Liberta” - 33,21 ha woj. zachodniopomorskie gm. Barlinek
    Cel ochrony: zachowanie walorów geologiczno krajobrazowych jako jedynego na Pomorzu Zachodnim stanowiska skał wapiennych, zlepieńców i głazów narzutowych, pozostających w komopozycji zbiorowiska leśnego dębowo bukowego, wyjątkowo bogatej flory naczyniowej ora licznych gatunków mchów i porostów.
Park podlega ochronie w zakresie międzynarodowego prawa ochrony przyrody:

Obszar Natura 2000 PLB080001 „Puszcza Barlinecka"
Obszar Natura 2000 PLH320006 "Dolina Płoni i Jezioro Miedwie"
Obszar Natura 2000 PLH080071 "Ostoja Barlinecka"